Eindelijk… daar zijn de eerste twee peren van de perenboom in onze tuin. Vorig jaar hing er zowaar ook al een aan, maar die werd vroegtijdig geëlimineerd door een voetbal. Maar nu heb ik dan toch echt twee gave peren in handen van eigen grond!
Je gunt me uiteraard deze peren, maar tegelijk vraag je jezelf waarschijnlijk af wat hiervan de nieuwswaarde is… Wat mij betreft is dat het dramatische resultaat voor deze bomen, die al ruim twaalf jaar in mijn tuin staan en waarvan ik de afgelopen jaren al tientallen peren had kunnen oogsten. Wie een beetje verstand heeft van perenbomen zal beseffen dat hier veel is misgegaan. Opties genoeg. Te weinig voedingsstoffen in de grond, te weinig zon, te zure grond, verkeerd gesnoeid, geen goede bestuivingskansen. Om het maar heel eerlijk te zeggen: ik heb gewoon geen verstand van perenbomen en heb me er ook nooit in verdiept hoe ik de oogst zou kunnen laten toenemen.
De natuur reikt ons veel metaforen aan (…voor wie ze wil zien…) en ook deze peren horen daarbij. Ze bepalen mij weer even bij een van de belangrijkste dingen uit ons vak: het zien van de behoeften van onze leerlingen (dat kunnen ook kwaliteiten zijn die ruimte nodig hebben) en de juiste reactie daarop. Zoals de perenoogst hoogstwaarschijnlijk zal toenemen als ik beter inspeel op de behoeften van mijn boom, zo zullen ook de ontwikkelkansen van onze leerlingen toenemen als we weten wat ze nodig hebben om te groeien en als we deze kennis gebruiken om de omstandigheden in de klas te optimaliseren. Natuurlijk, er zijn meer factoren die een kind maken tot wat het is, maar we hebben in de klas heel wat sleutels in handen.
Zoals we niet allereerst de boom de schuld geven van de magere oogst, zo moeten we ook stoppen met het labelen van leerlingen als irritant, onhandelbaar of niet leerbaar. Daarmee komen we geen stap dichterbij groei en suggereren we ook dat we geen invloed kunnen uitoefenen op de situatie, terwijl het juist bij onze taak hoort om leiding en sturing aan het onderwijsproces te geven.
Dat we het zo kunnen ervaren en voelen… daar kan ik helemaal inkomen! Het is belangrijk om dit te benoemen er vervolgens ook een verdiepingsvraag van te maken. Wat is er werkelijk aan de hand met dit kind? Hoe komt het dat dit gedrag deze reactie bij mij oproept? Gedrag heeft altijd een oorzaak; bij onze leerlingen … en bij onszelf. Wat dat betreft zijn we allemaal peren ;-)
Ten diepste weten we natuurlijk wel hoe het werkt… Maar in de flow van de situaties en de hectiek van de schooldag is de kans groot dat we kiezen voor korte termijn aanpak en te weinig stil (kunnen) staan bij de mechanismen die de basis vormen voor ontwikkeling. Kennis van kinderen, reflectie en de bereidheid om ons gedrag bij te stellen zijn onmisbaar bij onze groei naar sterk leraarschap. Bij mijn begeleidingswerk in klassen merk ik vaak dat de ambitie hiervoor er wel is, maar dat de praktische armslag beperkt is. Ik verken graag met jou samen waar er mogelijkheden liggen om je armslag te vergroten. Neem gerust contact met me op.
